x

Х.Нямбаатар гишүүнд хэлэх үг

Хуучин цагт “арандаг” гэж хэлдэг байсан даа. Эдэлж хэрэглэж байгаа юмандаа дайсан болсон хүнийг тэгж хэлдэг байв. Эзэмшсэн мэргэжил, өвөртөлсөн дипломондоо гологдож, мэргэжлийнхээ дайсан болох шиг муухай юм үгүй. Түүний оронд одоо моод болоод байгаа олон залуусын адил “баарны тейк түшээд” үүрэглэж зогсох нь хамаагүй зөв шударга амьдрал юм.

Уг нь манай энэ удаагийн парламент өмнөх бүх парламентуудаас хамаагүй олон,  бүр 28 хуульч гишүүнтэй юм байна. Эд бүгд хууль зүйн боловсролтой, эрх зүйч мэргэжилтэй гэж сивигээ бөглөсөн байна. Тэдний нэг нь УИХ-ын будаг нь ханхалсан шинэхэн гишүүн Х.Нямбаатар. Бид түүнийг дүүргийн Засаг зарга байсан, Орхон их сургуулийг төгссөн гэдгээс өөр өмнөх, хойдохыг нь мэдэхгүй. Мэдье ч гэж зориогүй. Харин түүний хуульчийн боловсрол нь хууль тогтоох үйл ажиллагааг хэрхэн хорлож буй тухайд ганц хоёр үгээр дурьдсан төдий.

Саяхан Засгийн газраас Захиргааны ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барьсан. Хууль зүйн байнгын хороо уг хуулийн төслийг хэлэлцэхээр шийдээд нэгэн дуугаар дэмжсэн билээ. ХЗБХ-нд нөгөө 28 хуульчийн 18 нь ордог юм байна. Гэсэн ч эдгээр хуульчид Монголын хууль зүйн салбарыг 15 жилээр ухраах сонголт дээр зогсч байгаа нь харамсалтай. Ялангуяа Хууль зүйн сайд Ц.Нямдорж, УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар нар энэ ажлыг оройлон авч яваа нь үнэний хувьтай.

Сайд Ц.Нямдоржийг уг хуулийн төслийг УИХ-д оруулж ирэхээс өмнө буюу өнгөрсөн хавар УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар “Дансандаа сая ам.доллартай шүүгч байна. Захиргааны шүүхийн бүх шүүгчид авлига авдаг” хэмээх мэдэгдлийг хийсэн. Гэвч тэр энэ мэдэгдлийг өөртөө маш итгэлтэйгээр хийсэн атлаа уг шүүгчийг шалгуулахаар АТГ-т гомдол гаргаагүй нь хачирхалтай байв.

Үүний учир ч гэсэн удахгүй тайлагдсан. ШЕЗ-ийн дарга Н.Лүндэндорж уг асуудлыг тодруулаад “Хүүхэд нь хүнд өвчин туссан шүүгчийн гэр бүл хүүхдээ АНУ-д явуулж эмчлүүлэхийн тулд чинээлэг айлын бэр болсон эгчийнхээ банкны дансыг хамтран эзэмшигчээр бүртгүүлсэн байжээ” хэмээн тайлбарласан. Гэсэн ч нэгэнт “ассан түймэр” буюу шүүгчдийг жигших үзэгдэл, авилгад сэрдэх үзэл хавтгайдаа үлдсэнийг та бид мэднэ. Х.Нямбаатар гишүүн зоригодоо хүрсэн хэрэг.

Харин дараа нь, хаврын чуулган завсарлахын өмнө Хууль зүйн сайд Ц.Нямдорж Захиргааны ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-д өргөн барьсан. Ямар ч хуулийн төслийг боловсруулахад наанадаж хоёр сар, боловсруулсан хойноо нийтээр хэлэлцүүлж, санал авахад дахиад хоёр сарын хугацаа шаарддаг. Гэтэл Ц.Нямдорж сайдын төсөл Хууль зүйн яамны сайтад тавигдсанаас хойш долоо хоногийн дараа УИХ-д өргөн баригдсан билээ. Уг хуулийн төсөл хуульчдын дунд маш ихээр шүүмжлэгдэж, УИХ-аар хэлэлцэхгүй байх зөвлөмж хүртэл гарсаар байтал Хуульзүйн байнгын хороо хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт оруулсан.

Одоо олон нийтийн сүлжээнд юу ярьж байна гээч? “Өө муусайн авилгач шүүгчдээр яах юм бэ...” Энэ л тэдний хүссэн үр дүн байв. Х.Нямбаатар, Ц.Нямдорж нарын. Жоомоо алах гээд гэрээ шатаахын үлгэрээр “шүүгчдээ улс төрийн нөлөөллөөс ангид шийдвэр гаргадаг болгоё, томилгоог нь ил тод, шударгаар явуулдаг болъё” гэхийн оронд шүүхээ татан буулгая гэж ярьж байна. (Би зохиогоогүй, Ц.Нямдорж сайдын өөрийн амаар хэлсэн үг шүү)  

Тиймээс өмнөх нийтлэлд (“У.Хүрэлсүхийн Засгийн газар унах нүхээ өөрөө малтав”) Х.Нямбаатар гишүүнийг Ц.Нямдорж сайдын улс төрийн зорилгыг гүйцэлдүүлж байгаа утсан хүүхэлдэй, хуулийн төслийн ченж хэмээн бичсэн хэмээн бичсэн хэрэг. Гэтэл энэ нь Х.Нямбаатар гишүүний “өндөр дээд” нэр хүндэд халдсан явдал болж, өөрийг гүтгэсэн хэргээр цагдаад гомдол гаргасан гэнэ. Нэгэнт бидний дунд хувийн ямар нэг өс хонзон байхгүй, тэр тусмаа хувийн сонирхол өвөртөлж хүн гүтгэсэн удаагүй тул хуультай юм хуулиараа шийдэгдэх биз гэтэл үгүй бололтой. Эрхэм гишүүд өчигдрөөс нийгмийн сүлжээн дэх өөрийн гар хөлөөр дамжуулан сэтгүүлчийн нэр төрд халдаж, хувийн амьдрал, үр хүүхдээр нь оролдсон эрээ цээргүй гүтгэлгийг хийж эхэллээ. Зөрчлийн хуулиар хэрэг шийдэгдэх хугацаа, хэргийн ачааллаас хамаарч хоёр сар хүртэл үргэлжилдэг гэж тооцвол үлдсэн хугацаанд ямархуу дайралт ирэхийг таамаглахад бэрх болов.

Тиймээс УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатарт хандаж нэг зүйлийг сануулья. УИХ-ын гишүүн гэдэг нийтийн эрх ашгийг тээгч, түүнийг хамгаалагч байх ёстойн хувьд нийгмийн зүгээс гарч ирж болох ямар ч шүүмжлэлд бэлэн байх учиртай. Тэндээс өөрийгөө дахин дахин цэнэглэж, алдаа дутагдлаа засч, авах гээхийн ухааныг хослуулж явах учиртай. Ялангуяа тан шиг залуу хүнд над шиг “эмээ” болсон сэтгүүлчээс зөвлөхөд. Хэрэвзээ 28 жил энэ довыг сахиж, эрүүл согтуу загнасаар цагаандаа гарсан Ц.Нямдорж гэдэг хуульч шиг үг хэлсэн болгоны өөдөөс чулуу шидээд, үг, үйлдлээрэээ дарангуйлаад явна гэвэл нас чинь залуу, цус чинь шингэн байна. Залуу хүний замын хүзүү урт тул сайнтай нь нөхөрлөж, саар бүхнээс тойрч явах ёстой юм.

Хоёрдугаарт УИХ-ын гишүүн хүн “утсан хүүхэлдэй”, “хуулийн ченж” гэдэг үгэнд гомдох бус харин ч “Үндсэн хуулиар олгогдсон иргэдийнхээ эрхийг хулгайлах гэж байна. Энэ хууль батлагдвал хуульгүй засаглал, намын дарангуйлал тогтох аюултай шүү” гээд байгаа мэргэжил нэгтнүүдийнхээ үг, үзэлд ач холбогдол өгч, анзаарч харах ёстой юм. Улстөрч хүний (ингэж хэлэхэд хэтэрхий эрт байна л даа) хувьд, бас хуульч хүний (ингэж хэлэхэд ч гэсэн чамлалттай санагдах болов) хувьд ч тэр. Хувийн нэр төр, өчүүхэн ашгаас илүү улс орныхоо, ядахдаа хуульч хүний хувьд ядахдаа салбарынхаа ирээдүйг бодох ёстой.  

Гуравдугаарт, монголчууд хүүхдэдээ “номыг нь сурахгүй бол номхныг нь сур” гэж сургадаг нь хий дэмий зүйл биш. “Хүний номыг үзсэн хүнд номын номыг үзүүл. Хүний номыг үзээгүй хүнд номын номыг бүү үзүүл” гэсэн мэргэдийн үг ч бий. Тиймээс миний дүү эхлээд хүн бол. Дараа нь хуульч бол. Тэгээд хамгийн сүүлд улс төрийн хүн гэдгээ санаж, аливаад хатуужилтай бай. Тэгэхгүй өөрт хамаагүй хүмүүсийн өмнүүр орж хууль санаачлах эрхээ бусдад ашиглуулаад яваа чинь “хуулийн ченж” гэж нэрлэгдэхэд хүргээд байгаа юм.

Мартсанаас “Веритас партнерс” хуулийн фирмийн залуус өнгөрөгч хавар таны хөрөнгө орлогыг ил гаргаж, ямар эх үүсвэрээр тэр их хөрөнгийг олж авсанаа тайлбарлахыг шаардсан байх аа. Тэр асуултад эхлээд хариулт өг. Тэгэхийн оронд үг үсэг тэрлэхээс өөр шидгүй ядуу сэтгүүлч рүү уяаны нохдоо турхирч, эр бяраа гаргах чинь УИХ-ын гишүүн таны өндөр дээд нэр хүндэд сэвтэй байна. Хорхой ч гэсэн биедээ хүрэхээр атирдаг гэдэг.

Б.СЭМҮҮН

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (2)

  • Zochin (103.57.93.119)
    Үнэхээр сайхан зөвлөгөө бна , ухаантай хүн бол энэ " хоёрхон үг "-ийг хүлээн авах л ёстой
    2018 оны 07 сарын 09 | Хариулах
  • Зочин (150.129.141.95)
    goy heljeee
    2018 оны 07 сарын 05 | Хариулах
iШинэ мэдээ
Мехико хот “Формула-1”-ийг 2028 он хүртэл зохион байгуулна 6 цаг 33 мин Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг Исланд Улсад албан ёсны айлчлал хийнэ 6 цаг 40 мин Хотын төв талбайд “Дугуйтай Улаанбаатар-2025” өдөрлөг зохион байгуулна 6 цаг 47 мин ITER реакторын соронзон ороомгийг угсарч дуусгажээ 6 цаг 56 мин Н.Номтойбаяр: Л.Оюун-Эрдэнийн оронд би байсан бол өрөөнд нь ороод уучлал гуйна 8 цаг 11 мин “Улаанбаатар Радио”-гийн 1222 м.кв талбайг нийслэл өмчдөө буцаан авчээ 9 цаг 59 мин Монгол, Бутаны парламентын төлөөлөгчид иргэний нийгмийн харилцааны туршлагаа хуваалцлаа 9 цаг 59 мин “Монгол дархны уламжлал, шинэчлэл” анхдугаар чуулган Төрийн ордонд зохион байгуулагдлаа 10 цаг 0 мин Монгол, Тайландын иргэний нисэхийн байгууллагууд хамтран ажиллах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа 10 цаг 1 мин “Авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх нь” сэдэвт сургалт Дархан-Уул аймагт зохион байгуулагдлаа 10 цаг 3 мин Монголын шатарчид Ази тивийн аваргад өрсөлдөнө 10 цаг 4 мин Иргэний эрүүгийн хариуцлагын тодорхойлолтыг E-Mongolia системээр аваарай 10 цаг 10 мин Хадгаламж зээлийн хоршоо: Амь, Амьдрал 11 цаг 36 мин Ойн түймрийн улмаас экосистем бүрэн өөрчлөгдөж байна 12 цаг 49 мин Толгойтын замын шинэ гүүр, авто замын эхний ээлжийн ажил дуусах шатандаа орлоо 12 цаг 53 мин Хүүхэд төвтэй боловсролын “3Пи” хөтөлбөрийг танилцуулж байна 12 цаг 55 мин Ерөнхий сайд “Ногоон бүс”-ийн дулаалга, халаалтын ажлын явцтай танилцлаа 12 цаг 57 мин УИХ-ын өнөөдрийн үдээс өмнөх чуулганы хуралдаан гурван асуудлаар завсарлав 12 цаг 59 мин Сонгуулийн тухай хуулийн зарим заалт Үндсэн хууль зөрчсөн гэсэн Цэцийн дүгнэлтийг Байнгын хороо дэмжсэнгүй 13 цаг 0 мин 48 дугаар сургуулийн “Гялбаа” хамтлаг Дэлхийн аварга боллоо 13 цаг 2 мин
iИх уншсан
Эрх чөлөөгөө чамлаад эзний хавханд орчихсон байхад... Аргентин: Эрх чөлөө ажиллаж эхэллээ Туул голын бохирдол аюулын хязгаарт хүрч, иргэдийн амьдралд ... Г.Батзориг: Гурилын сектор дээр төр, хувийн хэвшлийн хооронд... Д.Жаргалсайхан: Хамтарсан засгийн газрын гэрээг дүгнэх цаг н... Ж.Батсуурь: АН баруун төвийн үзэл баримтлал, ардчилал, хүний... Д.Амарбаясгалан: Арилжааны хууль нь ашиг олох талуудын харил... М.Чимэддорж: Агаарын хөлгийн түлш нийлүүлэх хэлэлцээр Монгол... Айсан хүнд аргал ч хөдөлнө, Л.Оюун-Эрдэнэ ээ! Евразийн хэлэлцээр гурилын кейс шиг болбол хариуцлагыг хэн х... Чингис хаан музей, Кремлийн музейтэй хамтын ажиллагаагаа эхл... Жүдо бөхийн насанд хүрэгчдийн Азийн аварга Бангкокт эхэллээ “Дархлаажуулалтыг хүн бүрт” уриатай дэлхийн долоон хоног эхэ... Хотын даргыг иргэд шууд сонгохын тулд 100 мянган хүний санал... АНУ дахь хорт хавдрын нас баралт буурч буй ч зарим төрлийн х... Энэтхэг, Пакистаны харилцаа хурцдав: Дипломат ажилтнуудыг ну... “Ирвэстэй нутгийн ирээдүй” төсөл Дарвийн нуруунд амжилттай х... Италийн цомын финалд “Болонья” ба “Милан” шалгарлаа Богд уул руу гарахгүй байхыг анхаарууллаа Монголын Эмнести Интернэшнлээс хүний эрхийн төлөв байдлын та...
Top