x

UB Comedy хоёр хуваагдсаны нэг сарын ойд зориулав

Украйны ерөнхийлөгчийн сонгуульд стэндап комедиан Владимир Зеленский ялалт байгуулсаныг тохиолдуулаад стендап комедитай ойр холбоотой хоёр кино санал болгоё.

Хэдхэн жилийн өмнө бид “X ТҮЦ” “Өнгөт инээд” “Маск продакшн” зэрэг хамтлагийн тоглолтыг зай завсаргүй үздэг байсан бол саяхнаас Stand up comedy гэх урлагийн төрөл манайд тоглогдож эхэлснийг дуртай үздэг болов. UB Comedy нэрээр эхэлсэн хэдэн залуус давгүй үзэгчтэй дажгүй амжилттай явсаар тайзан дээр өөрсдийн орон зайг эзлээд авав. Мөн төд удалгүй хоёр салаад нэг хэсэг нь Comedy Lab нэрээр уран бүтээлээ хийж эхлэв нүцгэн зургаа ч авхуулав ер нь л их дуулиантай нөхдүүд байх шиг байна.

Саяхан UB Comedy -ийн стэндапчид маань комеди батл гэх бие биенээ доош нь хийлцдэг төрлийн тоглолт хийснийг нь youtube дээрээс олж үзээд ойлгох гэж хичээгээд ч ойлгож чадсангүй тул гүүглээс ер нь стэндап комеди гэж ер нь юу юм гээд жаахан уншлаа. Гэтэл Эдди Мерфи “Raw” нэртэй номертоо fuck (......) гэх үгийг 223 удаа хэлдэгийг үзээд байдаг л юм байна гэж бодов. Манай хэдийн номерууд дотор ч боов шоов гээд бүсэлхийнээс доош сэдэв зөндөө зөндөө гэхдээ хөөрхөөн жишээ нь Амаржингийн Билэгт гишүүний яриаг задлан шинжлэх, Идэр-Одын монгол ах нар, тэмээ нтр гээд элэг хөшөөчих шахна.

Стендап гэж юу вэ?

Өөрийн зохиосон монологийг тайзан дээрээс үзэгчдийн өмнө ярьдаг хошин урлагийн төрөл бөгөөд энэ нь богино хошигнол, өөрт тохиолдсон хөгтэй явдал эсвэл ажиглалтаас сэдэвлэгддэг юм байна. Ихэнхдээ л өөрт тохиолдсон явдал туршлага ажиглалт дээрээ үндэслэн зохиосон монолог байдаг бололтой. Стэндап нь хэн дуртай нь оролцож болдог бас нэг онцлогтой таньд ярьчихмаар хөгжилтэй сэдэв байвал ямар ч нөхцөл болзолгүйгээр тайзан дээр гараад л мик аваад нэг ийм явдал болсон юмаа гээд л ярьж болно гэсэн үг. Эдгээр стэндап жүжигчид өөрсдийн тоглолтоороо нийгэмийн чухал асуудлуудыг хөндөж, улс төрчдийг элэглэж шүүмжилж нөлөөлөхөөс гадна иргэдийн оюун санаанд нөлөөлдөг нэг үгээр хэлбэл нийгмийн эмч нар гэхэд болохгуй зүйлгүй юм байна. 

Уг үндэс нь МЭӨ 400 жилийн үед эртний Грекд хэн нэгэн ямар нэгэн цензүүргүйгээр бодит үнэнийг бусдын өмнө илтгэх ярих байдлаар үүсэж. Дараагаар нь XVIII зуунд европд бусдыг хөгжөөн баясгах зориулалт бүхий варьете театр маягаар үүсэж түүний нэг хэсэгт нь элдэв юмсыг тайзан дээр ярьж бусдыг инээлгэдэг жүжигчид ч хамрагдаж ирж. 

Америкт стэндап үүсээгүй байхад зохиолч Марк Твен тайзан дээр янз бүрийн хошин зүйл ярьж эхлүүлсэн гэж зарим нэг нь үздэг юм байна. 1970 аад онд америкт стенд ап оргилдоо хүрч хөгжих эхлэлээ тавьсаны дотор Ленни Брюс, Ричард Прайор, Жорж Карлин, Билл Косби, Вуди Аллен нарыг орчин үеийн стендпачдын эцэг хэмээдэг юм байна. Эдгээр комедианууд дардан сайхан замаар явсаар од болоогүй л бололтой. Ленни Брюс жишээлбэл тайзан дээр ярьсан ярианаасаа болж хэд хэдэн удаа баривчлагдаж шийтгэгдэж байж, 1972 онд Жорж Карлин “ТВ-ээр хэлж болохгуй долоон хараалын үг” нэртэй номер америк даяар шуугиан тарьж шүүхэд дуудагдаж байжээ.

Эдгээр хараалын үгнүүдийг ТВ-ээр хэлж ярихыг хориглосон шийд зарим нэг мужид гарсан байсантай холбоотой бөгөөд (cocksucker, cunt, fuck, motherfucker, piss, shit,tits) энэ асуудал нийгмийн амгалан тайван байдал алдагдуулсан бага насных хүүхдүүд унтаагүй байхад ТВ-ээр гаргасан гэж дээд шүүх хүртэл хэрэг үүсгэгдсэн явсаар үндсэн хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хүртэл яригдаад авч. 2008 онд The Independent сэтгүүлд “Үндэстнийг доргиосон долоон үг” нэртэй нийтлэл ч гарч байж. АНУ-ын стендапаас өнөөг хүртэл олон одууд төрсний дотор та бидний сайн танил, Эдди Мерфи, Робин Вильямс, Вупи Голдбэрг, Жим Керри багтдаг юм байна. 

Манай хойд хөршид яг стендап гэж хэлэхгүй ч мөн л тайзан дээр марзан марзан юм ярьдаг жүжигчид аль 50-аад оноос гарч ирсэнээс Хазанов, Аркадий Райкин, Задорнов, Жванецкий, Петросян гээд том том одууд төрөн гарчээ. Америк Стэндапаас ялгаатай нь улс орны удирдагчид социализм комунизмын талаар шүүмжлэх байтугай дуграх ч эрхгүй үед цөөхөн хэдэн сэдвийн хүрээнд үзэгчдээ инээлгэх ёстой байж.

Үндсэндээ ярьж болох сэдвийн 70 хувь нь хаалттай. Гэхдээ өмнөх үеийн эдгээр жүжигчдийг яг ч стендап төрөлд хамруулдаггүй юм байна. Өнөөдрийн Орос улсад стендап жинхэнэ утгаараа хөгжиж байгаагийн нэг тод жишээ бол НТВ сувгаар гардаг стэндапын олон нэвтрүүлгүүд ба жүжигчидийн ур чадвараар илэрхийлэгдэнэ байх. Жишээ нь саяхан Данила Поперечний гэх стендапчины тоглолтыг 5 сая хүн үзсэн гэсэн тоо гарсан байна.

Ер нь Стэндап гэж юм вэ? цензүүртэй байхаар ямар байдаг цензүүргүй бол хаа хүрдэг талаар сонирхоод байвал их л юм гарч ирэх бололтой. Бусдыг инээлгэнэ, нийгэмээ шүүмжилнэ, хөнгөн хошигноно, бохир хараал хэлнэ, ер нь стэндап гэж ер нь ямар байсын? юу байдгийг жаахан сонирхоод үзэхэд гэмгүй бололтой Эдгээр комедиануудын тухай болон тэдний тоголсон олон олон бүтээлүүд дотроос хоёр киног онцлоод та бүхэнд санал болгоё. 

1. “Man on the moon” 1999 онд алдарт Милош Форманы найруулсан тус кино 2000 онд Алтан бөмбөрцөг наадмаас шилдэг эрэгтэй дүр мөн Берлины кино наадмын шилдэг найруулагын шагнал гэх мэт олон шагнал хүртсэн. Гол дүрд Жим Керри тоглосон тус кино алдарт комедиан Энди Кауфманы бодит амьдралаас сэдэвлэсэн юм. Энди Кауфман бодит амьдрал дээрээ бас комедиан хүний жаргал зовлон бүгдийг л туулсан үзэгчдэд хайрлагдсан бас үзэн ядагдаж байсан гээд сонирхууштай кино. 

2. “Юморист” 2018 онд найруулагч Михаил Идов найруулсан тус кино хэдийгээр их том амжилт олоогүй ч дээрх “Man on the moon” кинотой харьцуулаад нэг үзэхэд гэмгүй санагдсан . Хэдийгээр гол дүрийн баатар олны хүндэтгэл хүлээсэн нэртэй төртэй алдар хүнтэй жүжигчин боловч ярьж хэлэх гэсэн бүхэн нь боогдсон цензүүрдүлсэн нийгэмээс залхаж дотроосоо зад үсэрч байгааг харуулсан нэг үзэхэд сонирхолтой л кино болсон байна. Стэндап хэмээх урлагийг ойлгоход энэ 2 кино нилээд тус болох байх гэх үүднээс таньд санал болгож байна. 

Н.Батболд /baabar.mn/

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Монгол Улс НҮБ-ын гишүүн бүх оронтой дипломат харилцаа тогтоолоо 18 цаг 6 мин Монгол-Японы харилцаа1990-1998 19 цаг 57 мин Улаанбаатар метро төслийн бараа, үйлчилгээг Их Британи улс нийлүүлнэ 20 цаг 26 мин УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн 2025 оны хаврын ээлжит чуулганыг хааж хэлсэн үг 20 цаг 34 мин Монгол Улсын төрийн далбааны өдөр тохиож байна 20 цаг 43 мин Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа 20 цаг 46 мин Ж.Золжаргал: Эдийн засгаа өсгөхийн тулд төсөв тэлэх биш хөрөнгө оруулалт, бизнесийг дэмжих хэрэгтэй 20 цаг 55 мин Нэгдүгээр шинэ тойрог замын төслийг УИХ-д танилцууллаа 20 цаг 59 мин Наадмын өдрүүдэд 24 цагаар ажиллах эрүүл мэндийн байгууллагуудын утасны дугаар 21 цаг 2 мин Улаанбаатарт өдөртөө 25 хэм дулаан 21 цаг 6 мин Эзэн Хаан Нарүхито "Монгол Коосэн технологийн коллеж”-ид зочиллоо Уржигдар 16 цаг 20 мин Төслийн нэгжүүдийн орон тоог 200-гаар багасгаж, 11.5 тэрбум төгрөг хэмнэнэ Уржигдар 16 цаг 16 мин Х.Булгантуяа: Чех Улс манай улсын “гуравдагч хөрш”, Европ дахь итгэлт түнш Уржигдар 16 цаг 13 мин Улсын Их Хурал өнгөрөгч долоо хоногт (2025.06.30-07.06) Уржигдар 16 цаг 06 мин Бүсчилсэн хөгжлийн болон Ёс зүйн дэд хорооны бүрэлдэхүүнийг хэлэлцэн дэмжлээ Уржигдар 15 цаг 49 мин Чех-Монголын парламентын бүлгийн дарга Станислав Берковецийг хүлээн авч уулзлаа Уржигдар 15 цаг 45 мин ӨБХ-ны даргад гишүүн О.Номинчимэгийн нэрийг дэвшүүлэв Уржигдар 13 цаг 32 мин УИХ-ын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг баталж, Байнгын хороодын бүрэлдэхүүнийг шинэчлэв Уржигдар 11 цаг 52 мин Г.Занданшатар: Үндэсний сэргэн мандлын шинэ давлагаа эрч хүчтэй эхэлсэн гэдэгт итгэж байна Уржигдар 11 цаг 30 мин Гандантэгчэнлин хийдийн төв талбайг байгалийн чулуун хавтангаар шинэчилжээ Уржигдар 11 цаг 17 мин
iИх уншсан
Эдийн засгийн форумд барьсан Хөгжлийн сайдын “бэлэг” Э.Батшугар: Хар жагсаалтыг халж, зээлдэгчийг онооны системээ... Эрчим хүчний эрх чөлөө Мотоциклийн спортын 70 жилийн ойд зориулсан улсын аваргын гу... Британид коронавирусний содон шинж тэмдэгтэй шинэ хувилбар т... Сэлбэ хотын орон сууцны төслийн тендерийг тав хуваан зарлала... Хятадад “iPhone” борлуулалт өсөж, Apple-ийн хувьцаа багахан ... Армени ШХАБ-ын гишүүн болох сонирхлоо илэрхийлэв Boom boom-гоо зүй дэлхийг эзэлж эхлэв Christie's дуудлага худалдаанд сүүлийн зуун жилийн ховор дар... Сонгинохайрханд эрэгтэй хүн хутгалуулсан хэрэгт холбогдуулан... Хөгжимчин Боб Дилан өөрийн зурсан зурагтай ном гаргана Тэтгэврийн зээлийн зохицуулалтыг цуцлав Сэлэнгэ мөрний түвшин нэмэгдэж, Ховд гол үерийн түвшинд хэвэ... Ц.Дөчинесөнжил: Тэдний хүссэн үнээр газраа зарвал миний амьд... Трамп, Путин нар утсаар ярьж, Украины асуудлыг хэлэлцэв Такамүра: Бидний хувьд үүрдийн дурсамж үлдээх аялал байлаа "Салхи Дамбий" МУГЖ цолоор энгэрээ мялаав Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм Дайны дараах Монгол-Японы харилцааг хэвийн болгох хоёр талын...
Top