x

Г.Ёндонгомбо: III ДЦС-ын төсөлд төр, засгийн зүгээс илүү анхаарал, болгоомжтой байх ёстой

Монгол Улсын зөвлөх инженер, техникийн ухааны доктор Г.Ёндонгомботой ярилцлаа.

-Өнгөрөгч долоо хоногт УИХ, Засгийн газрын хуралдаанаар гуравдугаар цахилгаан станцын өргөтгөл, шинэчлэлийн зураг төсөл боловсруулах тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийг яаралтай журмаар хэлэлцэж дэмжсэн. Та энэ салбарын мэргэжлийн хүний хувьд уг үйл явцыг хэрхэн харж байна. 1.4 тэрбум ам.долларын зээлээр барих ер нь хэр зөв бэ?

-Түүх яривал бүр 2014 онд бил үү дээ. ДЦС-3-т 50 МВтын чадал нэмсэн. “ДЦС-3-ын Нэгдүгээр шатны шинэчлэл” нэртэй төслийн хүрээнд. Амжилттай хэрэгжсэн, одоо хүртэл хэл амгүй ажиллаж байна. Залгаад 2014 оны аравдугаар сарын 11-ний өдөр Засгийн газрын 331 тоот тогтоол гарч хоёрдугаар шатны шинэчлэл хийж чадлыг нь дахиад 2х125 МВт буюу 250 МВт-аар нэмэх гэрээг түлхүүр гардуулах нөхцлөөр байгуулж хэрэгжүүлж эхлэх даалгаврыг Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Н.Батбаяр, Эрчим хүчний сайд М,Сономпил нарт өгсөн байдаг.

Төсөвт өртөг нь 300 сая орчим ам.доллар байл уу даа. Эх үүсвэр нь Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээл, бонд болон 2015-2019 оны улсын төсвөөс гэж заасан байсан. Энэ асуудал сонгуультай холбогдоод замхарсан байх. Яагаад гэвэл уг тогтоолыг 2016 оны сонгуулийн дараа хүчингүй болгосон байдаг. 300 сая ам.долларын төсөв 10 жилийн дараа 1.3 тэрбум евро болчихоор эгдүүцэхээс өөр аргагүй биз дээ.

-Энэ төсөлд шинээр ТЭЗҮ хийхээр яригдсан. Гэтэл өмнө нь ТЭЗҮ хийгдэж, гуравдугаар ДЦС-ын инженерүүд хянасан юм байна лээ шүү дээ. Хянасан инженерүүд нэлээд шүүмжлэлтэй ханддаг юм байна лээ. ТЭЗҮ-д манай талтай нийцэхээргүй яг ямар асуудлууд туссан байдаг юм бол?

-Одоо хийгдэх нь зураг төсөл юм билээ. Өмнө нь оросууд ТЭЗҮ хийсэн. Түүнийг нь манай инженерүүд хянасан. Шүүмжүүдээ нэгтгээд яамандаа өгсөн юм билээ. Тэр үед л 1,3 тэрбум евро гэдэг тоо гарч ирсэн. ТЭЗҮ гэдэг чинь техник талыг нь ч, эдийн засаг талыг нь судлаад төсөл хэрэгжүүлэх утга учир байна уу гэдгийг шийддэг гол бичиг баримт. Тэгэхээр зураг, төсөл буюу дараагийн шатны ажлыг эхлүүлэх гэж байгаа нь тэр ТЭЗҮ-г үндсэндээ зөвшөөрсөн гэсэн үг шүү дээ. Техникийн чанартай 100 гаруй маргаантай асуудлууд байгаа. Гол нь энэ өндөр үнэ өртөг хойч үедээ үлдээх утгагүй өр.

-Та цахим хуудастаа “ДЦС-3-ын өргөтгөлийг Оросын нөхцөлөөр хийвэл дараа нь мөн ч олон хүн шоронд орно” хэмээн бичсэн байсан. Энэ ямар учиртай юм бэ, яагаад шоронд орно гэж?

-Өнөөгийн ханшаар 500-700 сая ам.долларт хийгдэх ажлыг 1,44 тэрбум доллараар хийлгэчихвэл наад захын үр дагавар нь ийм шүү гэж сануулсан ухаантай.

-Эрчим хүчний хувьд эмзэг манай улсын хувьд гуравдугаар цахилгаан станцын өргөтгөлийн гэх энэ төсөл чухал төсөл биш үү?

-Чухал учраас аль 2014 онд, бас 2018 онд яригдаж байсан. Тухай бүртээ л ойлгомжгүй шалтгаанаар замхарч байсан даа.

-Олон нийтийн ойлголтоор манайх эрчим хүчний хувьд Оросоос хараат гэгддэг ч начир дээрээ БНХАУ-аас хараат, тиймээс энэ төсөл бол чухал гэх хэсэг ч байна л даа?

-Америкийн нэг суу билэгт улстөрч наад хоёр хөр шөөс хамааралтай байд лыг чинь шийдэх ганцхан арга нь “Power of Balance” буюу тэнцүүлэлт гэж хэлсэн байдаг. Энэ нь хоёр хөршийг тэнцүүлэхээр тогтохгүй гурав дахь хөршийг хамааруулж хэлсэн үг гэж би ойлгодог. УИХ-ын гишүүн Ж.Энхбаяр Оросын технологиор баригдсан станц учир өргөтгөл ч Оросынх байх ёстой гээд байна лээ. ДЦС-4-ийн зуухны тоос бэлдэх систем бүхэлдээ, турбинуудын тохируулгын систем Японых болсныг мэдэхгүй байх л даа. Зардал нь хүртэл 2-3 дахин бага, дээр нь маш найдвартай байдаг. ДЦС-3 дээр ч барууны технологи их нэвтэрсэн байгаа.

-Ямар байдлаар явуулбал манайд харилцан ашигтай төсөл болох вэ?

-Нэгдүгээрт, үнэ өртөг дэлхийн жишгээр, хоёрдугаарт, зээлийн нөхцөл боломжийн байх ёстой. ДЦС4-ийн шинэтгэлүүдийг хийсэн Японы Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлийн хүү нэг хувь хүрдэггүй юм шүү. Дээр нь зээлтэй холбоотой үндсэн зээл төлөхгүй байх хугацаа, эргэн төлөлтийн ерөнхий хугацаа гээд зөндөө юм бий. Техникийн хувьд ч олон асуудал бий. Тийм нарийн ширийн зүйлийг уншигч ойлгохгүй учир энэ удаа нурших хэрэггүй байх. Ямарч байсан энэ төсөл олон нийтийн анхаарлыг татаж чадлаа. Тийм учир төр, засгийн зүгээс илүү анхаарал, болгоомжтой байх биз.

Өдрийн сонин

iСанал болгох
АНХААРУУЛГА: Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл (4)

  • Зочин (202.126.90.245)
    Оросуудыг болъё оо. Арай арай.
    2024 оны 10 сарын 01 | Хариулах
  • Наран (66.181.190.146)
    1,44 тэрбум $ гэдэг дүнг Орос биш Монголын инженерүүдийн тооцоогоор гарсан дүн гэж ойлголоо Монголын инжнeрүүд хулгай хийхээр зэхжээ гэдгийг л энэ хүн хэлээд байгаа юм биш үү?
    2024 оны 09 сарын 28 | Хариулах
  • zz (127.0.0.1)
    Захирал нь гэж авилгачин Эрхбаатар байдаг хэвээрээ юу
    2024 оны 09 сарын 16 | Хариулах
  • Зочин (127.0.0.1)
    Нөгөө Төв аймгаас УИХ д нэр дэвшдэг Дооёогийн яриад байдаг Ёндонгомбо мөн үү?
    2024 оны 09 сарын 13 | Хариулах
iРедакцийн сонголт
iШинэ мэдээ
Дублин хотын Молли Малоуны хөшөөг хамгаалалтад авч, засвар хийж байна 55 мин Эдийн засгийн салбарын Нобелийн шагналтнууд тодорлоо 1 цаг 23 мин Өнөөдрийн онцлох үйл явдлууд 1 цаг 25 мин Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Энэтхэг Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн очлоо 1 цаг 27 мин Улаанбаатарт өдөртөө 2 хэм дулаан 1 цаг 30 мин ЭМГЭНЭЛ 15 цаг 29 мин УИХ-ын даргыг огцруулах саналаа дэд дарга Б.Пүрэвдоржид өргөн барив 15 цаг 38 мин Хятад, АНУ-ын худалдааны эргэлт 15 гаруй хувиар буурав 16 цаг 32 мин Монголын эрэгтэй теннисчид дэлхийн аваргад өрсөлдөх эрхээ авлаа 16 цаг 35 мин АНУ–Хятадын худалдааны маргаанаас шалтгаалан алтны үнэ дээд түвшинд хүрлээ 16 цаг 39 мин Монгол, Чехийн хууль тогтоох байгууллагуудын хамтын ажиллагаа өргөжиж байна 16 цаг 43 мин Монгол Улс ISO-гийн Ерөнхий чуулганд оролцлоо 16 цаг 43 мин Хууль бус санхүүгийн үйлчилгээтэй тэмцэх орон нутгийн хяналт идэвхжиж байна 16 цаг 46 мин Хоёрдугаар ээлжийн цэрэг татлага энэ баасан гарагаас эхэлнэ 16 цаг 47 мин 2025–2026 оны өвөлд зориулж нийслэл давс, бодисын нөөцөө тав дахин нэмэгдүүлжээ 16 цаг 48 мин Өнгөрсөн долоо хоногт бүртгэгдсэн дуудлагын 79 хувь нь объектын гал түймэр байжээ 16 цаг 50 мин НҮБ-ын тэргүүн: Эрсдэлийг бууруулах хөрөнгө оруулалт дэлхий даяар хангалтгүй байна 16 цаг 51 мин Нийслэлийн өвөлжилтийн бэлтгэл 93 хувийн гүйцэтгэлтэй үргэлжилж байна 16 цаг 52 мин Б.Жавхлан: Төсвөө баталж чадахгүй бол УИХ тарах юу ч биш 17 цаг 55 мин Яармаг–Хархорин чиглэлийн дүүжин замын ажил эрчимтэй үргэлжилж байна 18 цаг 42 мин
iИх уншсан
​“Хонин толгой”-д шилжүүлсэн Оюутолгой Эмч нар хүүхдийнхээ сургалтын төлбөрийг зээлээр бус, цалинга... "Мордохын хазгай" болсон МАН-ын Бага хурлын VIII хуралдаан Гадаад харилцааны сэргэлтээс ашиг хүртэх монгол ур ухаан Пол Жонсоны “Оюунтнууд”номын тухай Авлигатай тэмцсэнийг биш, авлигад холбогдсон этгээдүүдийг на... П.Батчулуун: Хэрэв би өршөөл гуйсан бол энэ салбарт зүтгэж б... Солийн Данзан (3) Монгол сурагч дэлхийн Англи хэлний олимпиадад алтан медаль х... Японы Технологийн их сургууль Монголын 28 сургуульд 800 ширх... Цалин нэмэхгүй бол орон даяар ажил хаяна гэж эмч нар анхаару... Импортын гаралтай 15.4 кг загас, далайн бүтээгдэхүүнийг устг... Зогсож байсан автомашины араас мөргөсөн ослын улмаас 5 хүний... Гуравдугаар улирлын НӨАТ-ын баримтыг өнөөдөртөө багтаан бүрт... Монгол, Кубын парламентын хамтын ажиллагааны талаар талууд я... Нийслэлд 100 мянга гаруй ам метр явган зам шинэчлэгдлээ Дэлхийн худалдааны өсөлтийн төсөөллийг 2.4 хувьд хүргэн ахиу... Монгол, Сингапур хоёр уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг хамтын... У.Хүрэлсүх: Шүүгч та өнгөний сүр, мөнгөний сүүдэрт бөхийх ёс... Хиймэл оюун ухаан зохиосон анхны Франц жүжиг Версалийн ордон...
Top